QUY TRÌNH HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN HIỆU CHUẨN, KIỂM ĐỊNH

Theo thông tư số 24/2017/TT-BTNMT quy định: "các thiết bị quan trắc tự động, liên tục phải được kiểm định, hiệu chuẩn và thử nghiệm theo quy định của pháp luật hiện hành về đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa".
Các thiết bị quan trắc phải được kiểm tra định kỳ bằng khí chuẩn theo khuyến cáo của nhà sản xuất nhưng phải đảm bảo tối thiểu tần suất 2 tuần/lần bởi đơn vị vận hành hệ thống.
Khí chuẩn dùng để hiệu chuẩn phải còn hạn sử dụng, có độ chính xác tối thiểu ± 5% và phải được liên kết chuẩn theo quy định của pháp luật đo lường.
Quy định của pháp luật hiện hành về đo lường được quy định trong Thông tư 23:2013/TT-BKHCN, ngày 26/09/2013 của Bộ Khoa học và Công nghệ “Quy định về đo lường đối với các phương tiện đo nhóm 2” các thiết bị đo của các trạm quan trắc tự động, liên tục phải tiến hành kiểm định được quy định:

- Thiết bị quan trắc khí thải tự động: Thiết bị đo SO2, NO, NO2, CO, CO2, hàm lượng bụi.
- Thiết bị quan trắc nước thải tự động: Thiết bị đo pH, EC, DO, Độ đục, TDS.
Thiết bị quan trắc tự động phải được kiểm định theo quy định tại CV số 3031/BTNMT-TCMT. Các thiết bị đo phải được kiểm định ban đầu trước khi đưa vào sử dụng chính thức, kiểm định định kỳ 12 tháng trong quá trình sử dụng và kiểm định sau sửa chữa.
1. Hiệu chuẩn là gì?
–  Hiệu chuẩn là hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa chuẩn đo lường và phương tiện đo để đánh giá sai số và các đặc trưng kỹ thuật, đo lường khác của nó.
– Chuẩn đo lường là phương tiện kỹ thuật để thể hiện, duy trì đơn vị đo của đại lượng đo và được dùng làm chuẩn để so sánh với phương tiện đo hoặc chuẩn đo lường khác.
– Phương tiện đo là phương tiện kỹ thuật để thực hiện phép đo.

Hiệu chuẩn liên quan tới xác định các đặc tính đo lường của một phương tiện đo. Thực hiện thông qua việc so sánh trực tiếp với những chuẩn đo lường đã biết.Hiệu chuẩn là 1 hoạt động tự nguyện, không mang tính bắt buộc. Thiết bị sau khi hiệu chuẩn được cấp giấy chứng nhận hiệu chuẩn và (trong hầu hết các trường hợp) được gắn tem. Trên cơ sở thông tin này, người sử dụng có thể quyết định phương tiện đo có phù hợp với yêu cầu sử dụng của mình hay không.
2. Kiểm định là gì ?
–  Kiểm định là hoạt động kỹ thuật theo một quy trình nhất định nhằm đánh giá và xác nhận sự phù hợp của sản phẩm, hàng hoá với yêu cầu quy định trong quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.
–  Kiểm định là việc xác định, xem xét sự phù hợp của phương tiện đo so với yêu cầu pháp lý có đạt các chỉ tiêu kỹ thuật cụ thể hay không, kết quả do cơ quan kiểm định nhà nước xác định là đạt hoặc không đạt.
Thiết bị quan trắc tự động phải được kiểm định theo quy định tại CV số 3031/BTNMT-TCMT. Các thiết bị đo phải được kiểm định ban đầu trước khi đưa vào sử dụng chính thức, kiểm định định kỳ 12 tháng trong quá trình sử dụng và kiểm định sau sửa chữa.
3. Sự khách nhau và giống nhau giữa hiệu chuẩn và kiểm định
-   Giống nhau giữa hiệu chuẩn và kiểm định:
Là việc so sánh phương tiện đo với chuẩn để đánh giá sai số và các đặc trưng kỹ thuật, đo lường khác của nó.
-   Khách nhau giữa hiệu chuẩn và kiểm định:
Là kiểm định theo yêu cầu của pháp lý, bắt buộc áp dụng, trong khi hiệu chuẩn là tự nguyện.
4. Quy trình thực hiện kiểm định, hiệu chuẩn 
Thực hiện theo quy định tại Chương VI của Thông tư số 24/2017/TT-BTNMT
Kiểm tra thiết bị bằng khí chuẩn tại hiện trường: trước khi đo nồng độ các chất ô nhiễm trong khí thải, cần thực hiện kiêm tra thiết bị bằng khí "không" và khí chuẩn tại hiện trường với tần suất tối thiểu là 1 lần trước mỗi ngày quan trắc
Tất cả tài liệu liên quan đến quá trình kiểm tra bằng khí chuẩn tại hiện trường phải được ghi chép, lưu lại hồ sơ gồm biên bản, nhật ký hiện trường, dữ liệu gốc được in hoặc sao lưu trong bộ nhớ thiết bị đối với tất cả các giá trị, giấy chứng nhận của khí chuẩn được sử dụng và sẵn sàng cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền khi được yêu cầu.
Đánh giá hiện trạng hiện trạng hệ thống:
* Đánh giá bên ngoài: Kiểm tra thiết bị quan trắc tự động, Kiểm tra thiết bị thu thập, lưu giữ và truyền nhận, Kiểm tra bình khí chuẩn, Kiểm tra hệ thống camera, Kiểm tra nhà trạm, nguồn điện, báo cháy, báo khói, Kiểm tra vị trí lỗ quan trắc.
* Đánh giá đặc tính kỹ thuật: Đánh giá vị trí lỗ quan trắc, Đánh giá ống hút mẫu, Đánh giá ống dẫn mẫu khí (sử dụng khí chuẩn tại trạm), Đánh giá khả năng lưu giữ và kết xuất dữ liệu, Đánh giá khí chuẩn, Đánh giá nhận, lưu giữ và quản lý dữ liệu, Đánh giá truyền dữ liệu, Đánh giá về định dạng tệp dữ liệu, Đánh giá bảo mật và tính toàn vẹn của dữ liệu.

​Trong thời gian qua, hoạt động quan trắc môi trường ngày càng được chú trọng nhiều hơn, những trang thiết bị sử dụng trong quan trắc môi trường cả tự động, liên tục và thiết bị ngoài hiện trường nhằm thực hiện công tác quan trắc, thu thập số liệu phục vụ nhà quản lý về môi trường.