Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ không của riêng ai

​Để đấu tranh chống lại sự suy thoái của môi trường chúng ta phải có những hành động và phải nhận thức được rằng đây là hành động kết nối với toàn thế giới

Bà Gina McCarthy - Giám đốc Cơ quan Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ đã nói như vậy khi trao đổi với phóng viên báo Giáo dục & Thời đại nhân chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam.

Bà có thể nói rõ hơn về những hành động và nhận thức mà bà vừa nhắc tới để đấu tranh chống lại sự suy thoái của môi trường?

- Chúng ta hiểu ô nhiễm nước cũng như là ô nhiễm không khí đã đặt ra những khó khăn và thách thức ở nhiều quốc gia thậm chí là toàn cầu. Chiến đấu chống ô nhiễm môi trường là nhiệm vụ không của riêng ai. 

Một môi trường trong sạch và lành mạnh sẽ là một nền tảng mà ở đó chúng ta có thể xây dựng một nền kinh tế bền vững trong thế kỷ 21. Điều đó phụ thuộc vào sự hợp tác của mỗi cá thể, mỗi địa phương và mỗi quốc gia.

Đơn cử như: Hiện nay Tổng cục Môi trường Việt Nam đã và đang hợp tác làm việc với các quốc gia khác, trong đó có Hoa Kỳ để đưa ra những quan trắc thủy ngân và đánh giá mức độ ô nhiễm thủy ngân trong không khí cũng như là rác thải điện tử. Từ đó có những giải pháp cải thiện phù hợp với thực tiễn khách quan.

Bên cạnh đó, một điều hết sức đơn giản trong công tác bảo vệ môi trường đó là phải bắt đầu từ cộng đồng, từ cơ sở. Bởi cộng đồng chính là động lực để giúp chúng ta thực hiện được xứ mệnh và những nhu cầu của người dân và thông qua đó có thể biết cách đo lường thành công của chúng ta.

Tôi cũng rất là vui vì những hoạt động này cũng đang thực hiện khá là tốt ở Việt Nam. Tôi đã nhìn thấy ở những địa phương đã có sự phối hợp của các đoàn thể như: Hội phụ nữ, đoàn thanh nhiên, Hội nông dân… trong việc giữ gìn cảnh quan môi trường. 

Tôi cũng đã thấy có những tuyến đường thanh niên tự quản, tuyến đường kiểu mẫu do Hội phụ nữ đảm nhiệm…hoặc là ngày thứ 7 xanh, Chủ nhật tình nguyện mà ở đó các hội viên và cộng đồng dân cư cùng tham gia vệ sinh đường phố, khu dân cư, làm sạch ao hồ…

Trong kế hoạch của Tổng thống Barack Obama đã tuyên bố, ông cũng đặt ra những mục tiêu xây dựng mối quan hệ hợp tác và đối tác về biến đổi khí hậu toàn cầu.

Điều đó cho thấy vấn đề bảo vệ môi trường luôn là một trong những mối quan tâm hàng đầu. Và có thể thấy chúng tôi đang đi theo đúng hướng đạt được những mục tiêu về giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
 
Nhiều người cho rằng, những chương trình, dự án bảo vệ môi trường lành mạnh có thể sẽ gây khó khăn thậm chí là cản trở cho ngành kinh tế và họ lo rằng những hoạt động đó sẽ làm giảm bớt lợi nhuận của các doanh nghiệp. Vậy quan điểm của bà về vấn đề này như thế nào?

- Để nói về vấn đề này, tôi xin dược dẫn chứng ngay trên đất nước Mỹ để các bạn có thể hình dung về công việc bảo vệ môi trường có tác động như thế nào đối với môi trường.

Tại Mỹ trước khi Cơ quan Bảo vệ môi trường được thành lập thì ô nhiễm cũng lan đến rất nhiều thành phố lớn. Trước thực trạng đó Hoa Kỳ đã áp dụng những công nghệ để bảo vệ cảnh quan, bảo vệ môi trường. 

Và để có thể bảo vệ môi trường chúng tôi đã có những cải thiện lớn liên quan đến bảo vệ sức khoẻ cộng đồng cũng như khôi phục nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Thực tế cho thấy, từ thời điểm Hoa Kỳ ban hành Luật Bảo vệ môi trường cảnh quan thì chúng tôi đã có thể giảm thêm 70% tình trạng ô nhiễm môi trường ở trong nước. 

Đồng thời tăng gấp đôi quy mô của nền kinh tế. Chúng tôi cũng đã làm sạch được rất nhiều sông nước, và có nhiều công nghệ sáng tạo đổi mới, và tạo ra hàng nghìn công việc mới cho người lao động.

Từ việc bảo vệ môi trường, chúng tôi cũng đã giúp cho người dân tăng cường sức khỏe và làm cho nền kinh tế được mạnh hơn. Tất cả những điều này đã mang lại hàng tỷ đô la về hiệu quả hoạt động kinh tế của hoa kỳ.

Nếu như ai đó nói rằng, con đường mà chúng ta đang tiến tới để đảm bảo môi trường lành mạnh cũng là con đường có thể gây khó khăn cản trở cho ngành kinh tế và làm giảm bớt lợi nhuận của các doanh nghiệp, tôi cho rằng điều này hoàn toàn không đúng. 

Mà ngược lại bảo vệ môi trường sẽ làm thịnh vượng lâu dài và phát triển nền kinh tế bền vững. Tôi cho rằng, môi trường và kinh tế không đi ngược lại với nhau mà trên thực tế nó phụ thuộc lẫn nhau. Môi trường xanh, lành mạnh cũng chính là cơ sở để chúng ta xây dựng một nền kinh tế bền vững trong thế kỷ 21.  Sự hợp tác của chúng ta đã có vai trò cốt yếu và thực hiện được một nền kinh tế trong tương lai như vậy.

Bà có thể cho biết những chương trình hợp tác giữa Hoa Kỳ với Việt Nam trong lĩnh vực bảo vệ môi trường xanh, lành mạnh?

- Chúng tôi có mặt ở Việt Nam để nhấn mạnh những công việc, những hợp tác đã và đang được triển khai giữa hai nước. Chúng tôi cũng đã có những cuộc trao đổi với cơ quan Chính phủ Việt Nam về lĩnh vực này.

Việt Nam và Hoa Kỳ đã có dự án phối hợp giữa Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ với Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Việt Nam. Trong các dự án đó hai bên đã cùng nhau bàn bạc và tăng cường khả năng phục hồi, hỗ trợ và phòng chống biến đổi khí hậu.

Theo bà học sinh, sinh viên có vai trò như thế nào trong công tác bảo vệ môi trường? Và chúng ta nên bắt đầu giáo dục học sinh, sinh viên trong lĩnh vực này ở thời điểm nào là thích hợp nhất?

- Có thể nói sự tham gia của cộng đồng để bảo vệ môi trường ngày càng được phổ biến như vậy thì công tác giáo dục là điều quan trọng nhất và cần được triển khai thực hiện sâu rộng.

Từ những hành động nhỏ như: Trồng cây xanh, bỏ rác vào thùng quy định là các bạn đã giúp cho hành tinh của chúng ta xanh sạch hơn, an toàn hơn và lành mạnh hơn. Việc giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh, theo tôi cần thực hiện từ khi các em học mẫu giáo. 

Tôi nghĩ rằng một trong những cách để giáo dục thành công về môi trường cho các em nhỏ là hãy để cho các em tham gia vào các chương trình học ngoại khóa như: Tham quan môi trường, tìm hiểu thiên nhiên, động vật và hướng các em vào những hoạt động như: Bảo vệ cây xanh, bỏ rác đúng nơi quy định... Từ đó, các em có thể học được rất nhiều điều khi mà trong chương trình nội khóa không thể đưa vào giảng dạy.